İleri, her zaman ileri gidebilmenin tek bir anahtarı vardır:

«Büyük devrimcilerin kendi çağlarının koşullarında geliştirdikleri ilericilik yöntemlerini buhran ve bunalım gününe uyarlamak!»

Eğer İslâm devrimini cahiliye dönemi koşullarında, Türk özgürlük hareketini birinci dünya harbi koşullarında ele alır, inceler ve koşullara bağlayıp bırakırsanız, her bunalımda bir peygamber veya bir önder beklersiniz.

Ezici çoğunlukta İslâm bilgininin şiddetle reddettiği, dinde zayıflama başladığında gelecek Mehdi ve kul sıkışınca yetişecek Hızır kavramlarının bu kadar kullanılması, kendi koşullarında uygulanan devrim yöntemlerinin günün koşullarına uyarlanamamasının sonucudur.